Co to jest ulga podatkowa w wynagrodzeniu i kwota zmniejszająca podatek?
Ulga podatkowa w wynagrodzeniu to mechanizm prawny, który pozwala na obniżenie kwoty należnego podatku dochodowego. Kluczowym elementem tej ulgi jest tzw. kwota zmniejszająca podatek, która od 1 lipca 2022 roku wynosi 300 zł miesięcznie (czyli 3600 zł rocznie). Jest to efekt zastosowania 12% stawki podatku od kwoty wolnej od podatku, która wynosi 30 000 zł. Oznacza to, że pierwsza część Twojego dochodu, do kwoty 30 000 zł rocznie, jest wolna od opodatkowania. Kwota zmniejszająca podatek jest następnie odejmowana od miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy, co bezpośrednio przekłada się na wyższe wynagrodzenie netto otrzymywane „na rękę”. Warto zaznaczyć, że w 2025 roku kwota zmniejszająca podatek nadal wynosi 300 zł miesięcznie.
Czym jest kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku stanowi dochód, który nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W Polsce, dla osób rozliczających się na skali podatkowej (np. PIT-36, PIT-37), wynosi ona 30 000 zł rocznie. Oznacza to, że jeśli Twój roczny dochód nie przekroczy tej kwoty, nie będziesz musiał płacić podatku dochodowego. Kwota wolna od podatku nie ma zastosowania w przypadku podatku liniowego, ryczałtu czy podatku od kart płatniczych. Warto pamiętać, że przy wspólnym rozliczeniu z małżonkiem, kwota wolna od podatku jest podwajana do 60 000 zł.
Jak działa kwota zmniejszająca podatek?
Kwota zmniejszająca podatek działa poprzez obniżenie miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy. Jest ona naliczana od podstawy opodatkowania, czyli od przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu oraz składki ZUS. Przykładowo, jeśli Twoje miesięczne zarobki po odliczeniu kosztów i składek wyniosą 4000 zł, a stawka podatku wynosi 12%, to podatek przed uwzględnieniem kwoty zmniejszającej wyniósłby 480 zł (12% z 4000 zł). Po zastosowaniu kwoty zmniejszającej podatek, czyli 300 zł, zaliczka na podatek wyniesie 180 zł (480 zł – 300 zł). Dzięki temu Twoje wynagrodzenie netto będzie wyższe. Złożenie formularza PIT-2 nie jest obowiązkowe, ale pozwala na bieżące obniżanie zaliczek na podatek, co zwiększa Twoje miesięczne wynagrodzenie. Jeśli jednak nie złożysz PIT-2, kwota zmniejszająca podatek zostanie uwzględniona w rozliczeniu rocznym.
Kluczowe informacje o formularzu PIT-2
Kto może składać PIT-2 i co daje?
Formularz PIT-2 służy do wnioskowania o stosowanie kwoty zmniejszającej podatek oraz innych preferencji podatkowych u płatnika. Złożenie tego oświadczenia nie jest obowiązkowe, ale pozwala na bieżąco obniżać zaliczki na podatek dochodowy, co skutkuje wyższym wynagrodzeniem netto każdego miesiąca. Dzięki temu pracownik otrzymuje większą kwotę „na rękę” już w momencie wypłaty wynagrodzenia, zamiast czekać na rozliczenie roczne. Przed 2023 rokiem podatnicy prowadzący działalność gospodarczą nie mogli składać PIT-2 u swojego pracodawcy, co ograniczało możliwości optymalizacji podatkowej.
Podział kwoty zmniejszającej podatek u kilku płatników
Od 2023 roku, podatnik może złożyć PIT-2 u maksymalnie trzech płatników, co umożliwia rozłożenie kwoty zmniejszającej podatek. Można ją podzielić na przykład na trzy równe części po 100 zł u każdego z trzech płatników, lub zastosować inne proporcje, takie jak 1/12 (300 zł), 1/24 (150 zł) lub 1/36 (100 zł) u każdego z nich. Kluczowe jest jednak, aby łączna miesięczna kwota zmniejszająca podatek nie przekroczyła 300 zł, niezależnie od liczby płatników czy posiadanych umów. Podatnik jest odpowiedzialny za pilnowanie tego limitu.
Kwota zmniejszająca podatek w praktyce: jedna lub kilka umów
Jeśli posiadasz jedną umowę o pracę, złożenie PIT-2 u swojego pracodawcy pozwoli na automatyczne stosowanie kwoty zmniejszającej podatek, co zwiększy Twoje miesięczne wynagrodzenie netto. W przypadku, gdy masz kilka umów z jednym pracodawcą, na przykład umowę o pracę i umowę zlecenie, należy złożyć osobne oświadczenia PIT-2 dla każdej z tych umów, aby móc stosować kwotę zmniejszającą podatek. Podobnie, jeśli posiadasz umowy u różnych pracodawców, możesz złożyć PIT-2 u każdego z nich, pamiętając o limicie 300 zł łącznie miesięcznie. Pracownicy do 26 roku życia, korzystający z ulgi dla młodych, odczują zastosowanie kwoty zmniejszającej podatek dopiero po przekroczeniu limitu przychodów (85 528 zł) lub ukończeniu 26 lat.
Zmiany w zasadach stosowania kwoty zmniejszającej podatek
Co się zmieniło od 1 stycznia 2023 roku?
Od 1 stycznia 2023 roku wprowadzono istotne zmiany w zasadach stosowania kwoty zmniejszającej podatek. Najważniejszą nowością jest możliwość składania formularza PIT-2 u maksymalnie trzech płatników, co pozwala na rozłożenie kwoty zmniejszającej podatek między nimi. Ponadto, od tego roku można stosować miesięczną kwotę zmniejszającą podatek również w przypadku umów zlecenia i umów o dzieło, co wcześniej było niemożliwe dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Te zmiany mają na celu zwiększenie dochodów netto pracowników poprzez lepsze wykorzystanie dostępnych ulg podatkowych.
Kiedy wynagrodzenie bez kwoty zmniejszającej podatek?
Wynagrodzenie bez uwzględnienia kwoty zmniejszającej podatek następuje w kilku sytuacjach. Główną przyczyną jest niezłożenie przez podatnika formularza PIT-2 u pracodawcy. Wówczas zaliczka na podatek jest naliczana od pełnej podstawy opodatkowania, bez jej pomniejszenia. Dotyczy to również sytuacji, gdy pracownik przekroczy miesięczny limit kwoty zmniejszającej podatek, który wynosi łącznie 300 zł, niezależnie od liczby płatników czy umów. W takim przypadku nadwyżka zostanie uwzględniona w rozliczeniu rocznym.
Odpowiedzialność za poprawne stosowanie ulgi
Kto odpowiada za błędy w oświadczeniu PIT-2?
Odpowiedzialność za poprawne stosowanie ulgi podatkowej i prawidłowe wypełnienie oświadczenia PIT-2 spoczywa wyłącznie na podatniku. Pracodawca, jako płatnik, nie ponosi odpowiedzialności za błędy wynikające z oświadczeń złożonych przez pracownika. Jeśli pracownik poda nieprawidłowe dane lub przekroczy limit kwoty zmniejszającej podatek, konsekwencje w postaci dopłaty podatku w zeznaniu rocznym oraz ewentualnych konsekwencji karnoskarbowych obciążają jego samego. Dlatego tak ważne jest dokładne pilnowanie limitu 300 zł miesięcznie, niezależnie od liczby zatrudnień czy posiadanych umów.
Dodaj komentarz